Tuy dạy học trò kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu, nhưng Victor Tardieu và Joseph Inguimberty, hai vị giáo sư người Pháp ở Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương trước Cách mạng Tháng Tám, không bao giờ tin là người Việt Nam có thể thành công với thứ chất liệu rất khó này.
Thế mà họa sĩ Tô Ngọc Vân không hề do dự mạo hiểm lao vào cuộc. Sơn dầu giúp ông chộp được những khoảnh khắc của thiên nhiên. Ông sử dụng cấp độ màu sắc cao nhất để tạo ra vẻ đẹp bí ẩn của núi Ba Vì và sông Đà. Trong một khoảng thời gian ngắn, ông vẽ rất nhiều tranh sơn dầu về Vịnh Hạ Long, Chùa Hương, các sư sãi ở Phnôm Pênh, và cảnh nông dân cày cấy trên đồng ruộng. Một số tranh kinh điển của ông là Thiếu nữ với hoa huệ, Thiếu nữ với hoa sen, Buổi trưa, Thiếu nữ tựa cột, Dưới bóng nắng. Tô Ngọc Vân sử dụng kết hợp màu nâu và màu chàm để nhấn mạnh đường nét cơ thể thiếu nữ và phối hợp giữa nhịp điệu, ánh sáng, màu sắc để thể hiện sinh khí cuộc sống.
Năm 1939, ông trở thành giảng viên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và góp phần đào tạo một thế hệ các họa sĩ tài năng như Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng, Bùi Xuân Phái, Dương Bích Liên, Huỳnh Văn Gấm, Mai Văn Hiến và Phan Kế An.
Những họa sĩ sơn dầu khác như Lê Phổ, Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm, Lê Thị Lựu, Trần Văn Cẩn, Lưu Văn Sìn, Nguyễn Đỗ Cung và Lương Xuân Nhị cũng tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật lớn.
Trần Văn Cẩn vẽ bức Em Thúy dựa theo phong cách của họa sĩ Hà Lan Vermeer de Delft. Lưu Văn Sìn vẽ bức Anh thanh niên Thổ và con ngựa hồng trong ánh sáng và màu sắc tự nhiên.
Nguyễn Tư Nghiêm sử dụng sự tương phản giữa màu trắng và màu xanh lục trong bức Người gác Văn Miếu. Nguyễn Sáng chủ yếu khai thác đề tài đấu tranh giành độc lập dân tộc. Bùi Xuân Phái làm mê hoặc giới sành mỹ thuật với những cảnh quan phố cổ Hà Nội.
Vì sao Tô Ngọc Vân được coi là bậc thầy của tranh sơn dầu Việt Nam?
Tô Ngọc Vân (1906-1954) là bậc thầy trong tranh sơn dầu Việt Nam. Ông tin tưởng chất liệu mới này có thể biểu đạt được tâm hồn người Việt Nam và có thể định hình được tương lai hội họa Việt Nam. Ông bắt đầu khai thác các đề tài về phụ nữ, cuộc sống hằng ngày, và phong cảnh trong các bức tranh của mình. Hiện thực luôn là nguồn cảm hứng chủ đạo của ông. Tô Ngọc Vân chú trọng đến hình khối, nhưng hơn thế ông còn chú ý tới màu sắc.
Ông mang vào hội họa Việt Nam những hòa sắc táo bạo, mạnh mẽ khác hẳn hòa sắc dịu dàng mà phần lớn các họa sĩ đương thời ưa dùng. Những gam chàm của ông đầy ấn tượng; những gam đỏ, vàng, cam lóng lánh; còn những gam tím và hồng thì rực rỡ. Các lớp sơn quện lấy nhau, kết hợp tạo thành một ấn tượng hòa trộn giữa rắn chắc và mềm mại. Với Tô Ngọc Vân, có thể nói tranh sơn dầu Việt Nam đã hòa vào dòng tranh chính thống của nền mỹ thuật thế giới hiện đại.
DESIGNS.VN
