Năm sinh: 25/12/1919 tại Thanh Trì, Hà Nội
Năm mất: 06/04/1990
Phong cách nghệ thuật: Tranh sơn mài, Nhà báo
Các tác phẩm chính: Tình quân dân hay Cái bát (1949, sơn mài), Đổi ca (1962, sơn mài), Chiến dịch Điện Biên Phủ (1980, sơn mài), Một ngày mới lại bắt đầu (1982, sơn mài)
Họa sĩ Nguyễn Sỹ Ngọc theo học tại Trường Mỹ thuật Đông Dương Khóa XIII. Sau khi tốt nghiệp, ông tham gia Hội Văn hóa Cứu quốc từ những ngày đầu của cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945. Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, Nguyễn Sỹ Ngọc tham gia Đoàn quân Nam tiến của Vệ quốc quân Việt Nam vào miền Nam Việt Nam để giúp quân dân miền Nam chống Pháp, ông phụ trách công việc ở Đoàn kịch Kháng chiến. Sau đó, ông công tác ở Xưởng họa Liên khu IV, và từ năm 1950 đến năm 1954, làm giảng viên ở Trường Mỹ thuật Việt Nam tại chiến khu Việt Bắc.
Sau ngày miền Bắc Việt Nam được giải phóng, Nguyễn Sỹ Ngọc làm giảng viên tại Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội từ năm 1955 đến năm 1965. Trong khoảng thời gian từ năm 1965 đến năm 1973, ông làm việc với trò họa sĩ của tổ sáng tác tại Hội Mỹ thuật Việt Nam. Sau đó, ông chuyển sang làm họa sĩ cho báo Văn nghệ. Từ năm 1957, Nguyễn Sỹ Ngọc là hội viên ngành hội họa của Hội Mỹ thuật Việt Nam và là Ủy viên Ban chấp hành Hội Mỹ thuật Việt Nam khóa I từ năm 1957 đến năm 1983. Ông đảm nhiệm chức vụ Phó Tổng thư ký Hội Mỹ thuật Việt Nam từ năm 1957 đến năm 1958.
Tác phẩm của hoạ sĩ Nguyễn Sỹ Ngọc trong kháng chiến chống Pháp và thời kỳ sáng tác tại vùng than Quảng Ninh là những tranh sơn mài xuất sắc, biểu đạt được hình tượng anh bộ đội Cụ Hồ, tình quân dân, cảnh lao động sản xuất của công nhân vùng than. Nổi bật nhất trong các sáng tác của Nguyễn Sỹ Ngọc là các tác phẩm ông thực hiện trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp cũng như thời kỳ ông sáng tác ở vùng than Quảng Ninh.
Đây là những bức tranh sơn mài thể hiện hình tượng người lính Quân đội nhân dân Việt Nam, tình quân dân cũng như cảnh lao động sản xuất của công nhân ở vùng than. Những bức tranh của Nguyễn Sỹ Ngọc phóng khoáng, sống động trong đường nét và màu sắc, có sức truyền cảm mạnh mẽ.
Nguyễn Sỹ Ngọc còn có nhiều bài viết sắc sảo về mĩ thuật và nhiều minh hoạ đẹp trên báo Văn nghệ. Ngoài ra, ông còn làm công việc vẽ tranh minh họa cũng như tham gia viết bài về đề tài Mỹ thuật cho báo Văn nghệ.Ông tham gia Hội Văn hoá Cứu quốc từ ngày đầu cách mạng năm 1945.
Trong kháng chiến chống Pháp, ông tham gia đoàn quân Nam tiến ở Đoàn kịch Kháng chiến; hoạt động tại xưởng hoạ Liên khu IV; giảng viên Trường Mĩ thuật Việt Nam tại Việt Bắc (1950- 1954); giảng viên Trường Đại học Mĩ thuật Hà Nội (1955- 1965); hoạ sĩ tổ sáng tác Hội Mĩ thuật Việt Nam (1965- 1973); hoạ sĩ báo Văn nghệ (1973- 1975); Ủy viên Ban chấp hành Hội Mĩ thuật Việt Nam khoá I (1957- 1983); Phó tổng thư ký Hội Mĩ thuật Việt Nam (1957-1958). Trong quá trình công tác ông đã được tặng Huân chương Độc lập hạng Ba; Huân chương Lao động hạng Ba; Huân chương kháng chiến chống Mĩ cứu nước hạng Nhất; Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam; Huy chương Vì sự nghiệp Mĩ thuật Việt Nam.
Nguyễn Sỹ Ngọc còn là một nhà minh họa nổi tiếng, từng minh họa của ông có giá trị như một tác phẩm đồ họa hoàn chỉnh. Thập niên 60, 70 ông cộng tác trên tuần báo Văn Nghệ với những tranh minh họa và bài phê bình mỹ thuật hiện đại sắc bén đã phác thảo chân dung một tài năng đa dạng trong sáng tác – phê bình mỹ thuật ở những thập niên cuối thế kỷ 20 của Việt Nam. Thập niên mở đầu của thời kỳ Đổi mới.
Trong suốt quá trình công tác, họa sỹ Nguyễn Sỹ Ngọc đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng danh giá như: Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương lao dộng bạng Ba, Huy hiệu kháng chiến chống Pháp, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam.
Họa sỹ Nguyễn Sỹ Ngọc mất năm 1990. Đúng 10 năm sau, năm 2000, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã trao tặng họa sỹ Nguyễn Sỹ Ngọc Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật (đợt 2) cho 4 tác phẩm sơn mài: “Tình Quân dân (Bát nước)” (1949). “Đổi ca” (1962), “Chiến dịch Điện Biên Phủ” (1980), “Đèo nai” (1965).
Một số tác phẩm của Họa sĩ Nguyễn Sỹ Ngọc
Một số hình ảnh của Họa sĩ Nguyễn Sỹ Ngọc
TỔNG HỢP/VIET MY/DESIGNS.VN