Tên khai sinh: Jheronimus van Aken
Ngày sinh: Khoảng năm 1450 tại ‘s-Hertogenbosch, Hà Lan
Ngày mất: 9 tháng 8 năm 1516
Quốc tịch: Hà Lan
Trào lưu: Tiền Phục Hưng
Các tác phẩm tiêu biểu: The Garden of Earthly Delights, The Temptation of St.Anthony, Adoration of the Magi, The Seven Deadly Sins and the Four Last Things, The Crucifixion of St Julia, Christ before Pilate, The Haywain Triptych
Chân dung họa sĩ Hieronymus Bosch
Hieronymus Bosch được sinh ra ở Jheronimus (Hay Joen, theo tiếng Latinh hay Hà Lan có nghĩa là “Jerome”) van Aken (Có nghĩa là “đến từ Aachen”). Trong một số tác phẩm, ông còn lấy nghệ danh là Jheronimus Bosch. Và cái tên Hieronymus Bosch có nguồn gốc từ nơi ông sinh ra, ‘s-Hertogenbosch, nơi còn được họi là “Den Bosch – khu rừng”. Gia đình ông có gốc là ở Aachen, nước Đức ngày nay. Ông nội của ông, Jan van Aken (Mất năm 1454) là một họa sĩ và được nhắc đến lần đầu trong các bản ghi năm 1430. Jan được cho rằng đã có năm người con, bốn người trong số đó cũng là họa sĩ. Và cha của Bosch, Anthonius van Aken (Mất năm 1478) là một cố vấn nghệ thuật. Có ý kiến cho rằng chính cha hoặc một trong những người chú của Bosch đã truyền cho ông niềm đam mê hội họa, nhưng không có bất kì một tác phẩm nào của họ còn giữ lại cho đến ngày nay. Trong khoảng thời gian từ 1479 đến 1481, Bosch đã kết hôn với Aleyt Goyaerts van den Meerveen, lớn hơn ông vài tuổi. Sau đó họ chuyển đến gần thị trấn Oirschot sinh sống.
Hieronymus Bosch đã cho ra đời ít nhất 16 họa tranh bộ ba, 8 trong số đó là còn nguyên vẹn và có 3 bức chỉ còn lại những mảnh ghép. Họa tranh bộ ba được cho là nổi tiếng nhất của ông đó chính là bức The Garden of Earthly Delights, trong đó người xem phải quan sát theo trình tự từ trái sang phải, đúng với trình tự thời gian. Phía bên trái bức họa là hình ảnh Thượng đế đang giới thiệu Adam và Eva, nhưng để tạo dấu ấn, hình ảnh của Thượng đế được khắc họa vô cùng trẻ trung. Các nhân vật được đặt trong khung cảnh đông đúc các loài thú kì lạ, các loại cây cỏ cũng như các túp lều đầy sinh động. Ở trung tâm bức tranh là một bức tranh toàn cảnh rộng lớn đầy ắp các hình thái xã hội từ thời nguyên thủy cho đến các thời đại sau và những động vật kì quái, trái cây quá khổ. Cuối cùng, ở phía bên phải, một thế giới mà con người chịu sự cám dỗ của ma quỷ đã bị đọa đày vĩnh viễn.
Bức họa The Garden of Earthly Delights nổi tiếng của ông
Phần trung tâm của bức họa The Garden of Earthly Delights
Khá kín tiếng trước công chúng, ông hầu như không để lại bất kì một lá thư hay mảnh nhật kí nào, và tất cả những gì có được đến từ hồ sơ còn lưu trữ lại ở ‘s-Hertogenbosch. Không ai biết gì về lai lịch hay những ý đồ mà ông thể hiện trong từng tác phẩm. Ngày sinh của Bosch cũng chưa được xác định chắc chắn. Người ta ước tính đó là vào khoảng năm 1450 dựa trên một bức tranh chân dung (Có thể là tự họa) được vẽ không lâu trước khi ông qua đời vào năm 1516. Bức tranh đã khắc họa hình ảnh một họa sĩ lớn tuổi, vào khoảng hơn 60 tuổi.
Bức họa Adoration of the Magi
Phong cách nghệ thuật đầy bi quan và kì quái đã tạo nên sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến nghệ thuật vùng phía Bắc vào thế kỉ 16, trong đó Pieter Bruegel là người hậu bối xuất sắc nhất của ông. Rất khó để có thể hiểu hết được ý nghĩa các bức tranh của ông nếu nhìn bằng con mắt của nghệ thuật hiện đại. Ngày nay, ông được xem như là một họa sĩ vô cùng cá tính với cái nhìn sâu rộng về những ham muốn của con người cũng như nỗi sợ hãi từ sâu thẳm bên trong. Tuy nhiên, việc thu thập các tác phẩm của ông là vô cùng khó khăn; hiện nay chỉ có khoảnh 25 bức tranh được chắc chắn là do chính tay Hieronymus Bosch vẽ. Trong số đó, tác phẩm được cho là nổi tiếng nhất của ông, đó chính là bức The Gargen of Earthly Delights. Vào cuối thế kỉ 16, Hoàng đế Phillip II của Tây Ban Nha đã mua rất nhiều các bức tranh của Bosch, một vài trong số đó được thu thập bởi những người Tây Ban Nha sống tại thị trấn của Bosch; kết quả là, bảo tàng Prado ở Madrid hiện nay đang sở hữu tác phẩm The Adoration of the Magi, The Garden of Earthly Delights, bức tranh bàn The Seven Deadly Sins và the Four Last Things và The Haywain Triptych and The Stone Operation.
Bức The Seven Deadly Sins và the Four Last Things
Bức The Crucifixion of St Julia (1497)
Một số tác phẩm khác của Hieronymus Bosch
The Last Judgement
The Owl’s Nest
Christ before Pilate (1520)
The Haywain Triptych (1516)
Temptation of St.Anthony
Những miêu tả mang tính đạo đức trước sự cám dỗ là một trong những chủ đề chính trong tranh của Hieronymus Bosch
