Họa sỹ Lương Xuân Nhị

Năm sinh: 10/04/1914 tại Hà Nội
Năm mất: 25/05/2006 tại Hà Nội
Phong cách nghệ thuật: Tranh sơn dầu và lụa
Các tác phẩm chính: Nghỉ chân bên bờ suối (lụa, 1936), Tranh Quán nước bên đường (lụa, 1937), Khóm tre bên cầu (sơn dầu, 1938), Gia đình thuyền chài (lụa, 1938), Cô gái với nón bài thơ (lụa, 1940), Đồi cọ (sơn dầu, 1957), Chợ hoa đào (1985), Bên bờ giếng, Bộ tranh địch vận thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Lương Xuân Nghị học cùng các họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung, Lưu Văn Sìn, Hoàng Lập Ngôn ở Trường Mỹ thuật Đông Dương. Ông tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Ðông Dương, khóa 1932-1937. Trước Cách mạng tháng Tám ông là hoạ sĩ sáng tác tự do, thành viên sáng lập FARTA (1943). Sau Cách mạng tháng Tám ông là chủ tịch lâm thời khu phố Cửa Nam, Hà Nội (1945 – 1946); giảng viên Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam năm 1946; Trong kháng chiến chống Pháp ông là Chủ tịch Hội Văn hóa kháng chiến tỉnh Hưng Yên (1947- 1948); Tổng thư ký Chi hội Văn nghệ Liên khu III (1949- 1951). Sau ngày hòa bình lập lại ở miền Bắc ông là giảng viên Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (1956 – 1978). Ủy viên Ban chấp hành, Trưởng ban Kiểm tra Hội Mỹ thuật Việt Nam khóa II (1983 – 1989). Tác phẩm của ông được trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng ở Paris (Pháp), New York (Mỹ), Tokyo (Nhật Bản) và ở nhiều bộ sưu tập cá nhân trong và ngoài nước.

Tên tuổi của họa sĩ Lương Xuân Nhị không chỉ “vang bóng” trong những câu chuyện về một thế hệ họa sĩ làm rạng danh cho nền mỹ thuật Việt Nam như Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nam Sơn, Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên, Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái, Diệp Minh Châu… Tên ông cũng không chỉ được nhắc nhớ trong ngôi nhà 29 phố Cửa Nam (Hà Nội) với nhiều kỷ vật đang được con trai ông coi sóc. Cái tên Lương Xuân Nhị còn xuất hiện trên nhiều sàn đấu giá tranh quốc tế với những bức tranh mang hồn cốt Việt. Như hồi tháng 4 năm ngoái, tác phẩm “Xưởng thêu” (L’atelier de broderie) của ông gây được tiếng vang lớn khi nhà đấu giá Aguttes đưa lên sàn đấu giá tại Paris, Pháp. “Xưởng thêu” đạt mức giá 526.760 euro (13,7 tỉ đồng). Vài tháng sau, một bức tranh khác là “Làng Bắc Bộ” (Village du Haut Tonkin) vẽ năm 1939 – bức tranh sơn dầu lớn nhất của họa sĩ Lương Xuân Nhị (274 x 327cm) – cũng đã được gõ búa với giá 215 nghìn USD tại Nhà đấu giá nghệ thuật Aguttes, Paris, Pháp. Cùng với một hòa sắc xanh vàng dịu nhẹ rất đặc trưng phong cách vẽ của Lương Xuân Nhị, ánh sáng trong veo. Người xem có cảm giác như không khí mát lành thôn quê đang bao quanh. Và sau ngót 100 năm, những gì trong bức tranh này càng trở nên quý giá như một câu chuyện kể về một miền quê bất kỳ của xứ Bắc.

Trong quá trình công tác ông đã được phong hàm Phó Giáo sư; danh hiệu Nhà giáo Nhân dân; được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất; Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam; Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam; Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam; Huy chương Vì thế hệ trẻ; Huy chương Chiến sĩ Văn hóa; Huy chương Vì sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân.

Không chỉ là nhà giáo có nhiều công lao trong sự nghiệp đào tạo mỹ thuật ở Việt Nam, Lương Xuân Nhị còn là một họa sĩ sáng tác nhiều tác phẩm lụa, sơn dầu về phong cảnh, con người lao động, thiếu nữ, với lối thể hiện mềm mại, tinh tế, màu sắc tươi tắn đậm phong cách phương Đông. Là một người giai của Hà Nội, họa sĩ Lương Xuân Nhị thích những phối sắc êm dịu phong phú của màu xanh ở chính trong thiên nhiên và đưa nó vào trong tranh phong cảnh nông thôn, đồi cọ, thậm chí cả trong tranh về thiếu nữ Hà thành.

Vì tài năng của mình, họa sĩ Lương Xuân Nhị được các giải thưởng về mỹ thuật từ rất sớm. Có thể kể đến giải vàng (năm 1936) và giải “Ngoại hạng” (năm 1937), do Hội Khuyến khích Mỹ thuật – Kỹ nghệ Đông dương trao tặng. Ngoài ra, trong 5 năm học tại trường, năm nào tranh của ông cũng được chọn tham dự triển lãm ở khắp nơi trên thế giới như Hong Kong, Paris, Mỹ, Batavia. Một quan chức người Pháp cũng từng mua 8 bức tranh của ông để mang về nước treo. Năm 1939, một nhà sưu tầm người Mỹ đã mua bức “Làng An-nam” sau đó bức này được chọn trưng bày ở một cuộc triển lãm tranh quốc tế ở Mỹ và được chọn in vào tuyển tập tranh đẹp nhất quốc tế lúc bấy giờ. Đây cũng được coi là bức tranh đầu tiên của Việt Nam được trưng bày ở Mỹ và đạt được thành tựu đáng nể.

Với bức tranh “Vì sao, vì ai” họa sĩ vẽ một người lính Pháp đội mũ sắt, quỳ xuống giơ hai tay lên, như đặt một dấu hỏi, ngầm ý phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa của thực dân Pháp tại Việt Nam. 

Luong Xuan Nhi
“Vì sao, vì ai”

Những tác phẩm “Đồi cọ”, “Chợ hoa đào”, “Bên bờ giếng”, “Nhà Bác Hồ”, “Mùa đông”… của ông vẫn ở mảng đề tài quen thuộc như chợ quê, thiếu nữ, Hà Nội song đầy sức sống, đầy mới mẻ và hào hứng. Ông cũng gặt hái được nhiều giải thưởng khác như giải nhất năm 1968 của Hội Mỹ thuật Hà Nội, sau đó là giải B năm 1983, rồi lại giải nhì năm 1992. Năm 2001, Phó giáo sư – Nhà giáo Nhân dân vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học – nghệ thuật năm 2001. Ông mất ngày 25/5/2006 tại Hà Nội.

8 năm sau ngày ông ra đi, căn gác nhỏ – nơi ông làm việc vẫn được các con giữ nguyên vẹn. Trong tâm trí họ, ông luôn là người cha nghiêm khắc nhưng đôn hậu. Trong lòng những người học trò, con người ông đánh thức khả năng của họ không phải bằng sự áp đặt. Có lẽ, bài học từ phẩm cách nghệ sỹ song hành với tài năng của ông mãi mãi chẳng bao giờ cũ. Rõ ràng nó vẫn là câu chuyện mới, thế hệ hậu sinh vẫn luôn luôn tự suy ngẫm về mình, để xác lập một phẩm cách sống và làm nghệ thuật.

Một số tác phẩm của Họa sĩ Lương Xuân Nghị 
“Làng Bắc Bộ” (Village du Haut Tonkin), 1939, 274x327cm, sơn dầu. Tại đấu giá nghệ thuật Aguttes, Paris, Pháp đạt 280,000USD (6,6 tỷ VNĐ) 
“Lady resting” 50×35.5cm. Tại đấu giá của Sotheby’s, Hongkong, Trung Quốc diễn ra vào ngày 1/4/2019 đạt 111,466 USD
“Thiếu nữ bên hoa sen” 1940, sơn dầu
“Thiếu nữ bên hoa cúc”
“Thiếu nữ đi chơi chợ hoa”
“Thiếu nữ Nhật Bản” 1942, sơn dầu
“Thiếu phụ Hà thành”
Luong Xuan Nhi
Đọc tin chiến thắng”
Luong Xuan Nhi
“Chợ hoa đào” 1985, lụa
Luong Xuan Nhi
Bức truyền đơn bằng tranh do họa sĩ Lương Xuân Nhị vẽ với dòng chữ: “De Trassigny!” – “Trả lại chúng tôi những đứa con còn sống
Luong Xuan Nhi
“Đồi cọ” 1955, sơn dầu
Một số hình ảnh của Họa sĩ Lương Xuân Nghị 
Hoạ sĩ Lương Xuân Nhị và Thầy Nam Sơn tại Nhật Bản
Căn phòng lưu giữ những kỷ vật của cố họa sĩ Lương Xuân Nhị

TỔNG HỢP/VIET MY/DESIGNS.VN

    

Có thể bạn quan tâm

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *